Χαλεπάς Γιαννούλης - Halepas Giannoulis

Γεννήθηκε στο χωριό Πύργος της Τήνου το 1851.

Μεγάλωσε σε μια οικογένεια φημισμένων Τηνίων μαρμαρογλυπτών.

Ο πατέρας του και ο θείος του είχαν μεγάλο εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής με δουλειές και εκτός Ελλάδας όπως στο Βουκουρέστι και την Σμύρνη.

Σπούδασε στο Σχολείον των Τεχνών, σημερινή Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, δάσκαλός του ήταν ο Λεωνίδας Δρόσης.

 Μετά με υποτροφία του Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελίστρια της Τήνου συνέχισε σπουδές στην Ακαδημία Μονάχου.

Στο Μόναχο σπουδάζοντας εξέθεσε και τα πρώτα του έργα τα οποία και διακρίθηκαν.

Το 1876 η διακοπή της υποτροφίας τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αθήνα όπου και άνοιξε το δικό του εργαστήριο. 

Έγινε αμέσως γνωστός στην εύπορη Αθηναϊκή κοινωνία που συνέρρεε να παραγγείλει κάποιο γλυπτό. 

Το 1878 παρουσίασε τα πρώτα συμπτώματα ψυχικής διαταραχής.

Ίσως η διακοπή των σπουδών και μια ερωτική απογοήτευση ή η υπερκόπωση έπληξαν τον ευαίσθητο ψυχισμό του.

Τα επόμενα χρόνια η ψυχική του υγεία σταδιακά επιδεινώθηκε και τον οδήγησε στον εγκλεισμό του στο Ψυχιατρείο  της Κέρκυρας το 1888 έως το 1902.

Στο ψυχιατρείο οι γιατροί και οι φύλακες του απαγόρευαν όχι μόνο να πλάθει αλλά και να σχεδιάζει και του κατέστρεφαν ότι δημιουργούσε και έκρυβε.

Μετά την έξοδό του από το ψυχιατρείο εγκαταστάθηκε στην Τήνο συνεχίζοντας τη γλυπτική.

Ότι έπλαθε όμως τα κατέστρεφε ο ίδιος γιατί δεν το έβρισκε όσο τέλειο ήθελε ή η μητέρα του γιατί πίστευε ότι η γλυπτική φταίει για την ασθένεια του παιδιού της.

Το 1916 πεθαίνει η μητέρα του και πλέον απερίσπαστος αφοσιώνεται στη τέχνη του, τότε ήταν πάμφτωχος και στιγματισμένος σαν ο τρελός του χωριού.

Με εργαλεία γλυπτικής εντελώς πρωτόγονα συνεχίζει ακάθεκτος, συνηθίζονταν να δουλεύει πολλά θέματα συγχρόνως, 

το ύφος των γλυπτών του γίνεται ελεύθερο, στο δικό του κόσμο, με αποτέλεσμα τα γλυπτά του να μην θυμίζουν σχεδόν σε τίποτα τα παλιά του.

Το 1925 στην Ακαδημία Αθηνών έγινε έκθεση έργων του που είχαν αντιγραφεί σε πηλό με την φροντίδα του Θωμά Θωμόπουλου, καθηγητή του Μετσόβιου.

Το 1927 η Ακαδημία τον τιμά με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών.

Το 1928 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη έκθεσή του στο Άσυλο Τέχνης.

Την τελευταία περίοδο της ζωής εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με την φροντίδα της οικογένειας της ανιψιάς του Ειρήνης Χαλεπά.

Πέθανε στην Αθήνα το 1938.

Το συνολικό έργο του Χαλεπά μπορεί να χωριστεί σε 3 περιόδους

1870-1878. Νεανικά του χρόνια, προ συμπτωμάτων της αρρώστιας του - Μάρμαρο

1902-1930. Έξοδος από το ψυχιατρείο, ζωή στην Τήνο - Προπλάσματα σε πηλό 

1930-1938. Φιλοξενούμενος στην Αθήνα - Προπλάσματα σε πηλό 

Κάποια από τα προπλάσματα σε πηλό έγιναν γύψινα και κανένα μαρμάρινο.

Καθιστός άγγελος (1875)

Μάρμαρο

Λεπτομέρεια

Φιλοστοργία (1875)

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Γύψος

Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

Σάτυρος παίζει με τον Έρωτα (1877)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Μάρμαρο

Σάτυρος παίζει με τον Έρωτα (1877)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Μάρμαρο

Κεφαλή Σάτυρου (1878)

Εθνική Γλυπτοθήκη, δωρεά Τράπεζα Ελλάδας

Γύψος 

Κεφαλή Σάτυρου

Μπρούντζινο αντίγραφο

Εθνική Πινακοθήκη - Κουμαντάρειος Πινακοθήκη στη Σπάρτη

Κοιμωμένη (1878)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Γύψινο πρόπλασμα

Κοιμωμένη

 Οικογενειακός τάφος της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ νεκροταφείο Αθήνας

Μαρμάρινο γλυπτό 

Κοιμωμένη

 Οικογενειακός τάφος της Σοφίας Αφεντάκη στο Α΄ νεκροταφείο Αθήνας

Μαρμάρινο γλυπτό 

Λεπτομέρεια

Ζωγραφική Γιάννη Αδαμάκη 

Επιτύμβιο γλυπτό στο κοιμητήριο Λεωνιδίου στον τάφο του Λεωνίδα Οικονόμου.

Το έργο αν και δεν φέρει υπογραφή του Χαλεπά θεωρείται δικό του.

Υπάρχει το πρόπλασμα "Όρθια Κόρη" στο Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στην Τήνο.

Όρθια Κόρη

Λεπτομέρεια

Όρθια Κόρη

Μουσείο Γ. Χ. στον Πύργο της Τήνου

Πρόπλασμα

Μουσείο Γ. Χ. στον Πύργο της Τήνου

Ακολουθούν 4 δεκαετίες που δεν υπάρχουν έργα του Χαλεπά (1878 – 1918) λόγω προβλημάτων υγείας.

 Είναι εποχή που οι Έλληνες γλύπτες σταδιακά προσανατολίζονται όλο και περισσότερο προς την Ευρωπαϊκή γλυπτική, στιλ Ροντέν κλπ.

Το παραμύθι της πεντάμορφης  (1918)

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Γύψος

Το παραμύθι της πεντάμορφης ΙΙ (1918)

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Γύψος

To Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στην Αίθουσα Γιαννούλη Χαλεπά, με την χορηγία του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου εκθέτει 

23 γλυπτά, γύψινα προπλάσματα, πήλινα αγαλματάκια, χάλκινα και σχέδια του Χαλεπά.

Αίθουσα Γιαννούλη Χαλεπά

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Αίθουσα Γιαννούλη Χαλεπά

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Άγγελος (1918)

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Ηρωδιάδα (πριν 1922)

Συλλογή Πανελληνίου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Ηρωδιάδα (πριν 1922)

Συλλογή Πανελληνίου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Η γριά (1918-24)

Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου

Πηλός

Η Αθηνά ως βοσκοπούλα (πριν 1924)

Νεφέλη (1924)

Κεφαλή Αριάδνης (πριν 1925)

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Αγία Βαρβάρα και Ερμής  (πριν 1925)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Πρόπλασμα - Πηλός

Άγιος Χαράλαμπος και Ερμής (πριν 1925)

Εθνική Γλυπτοθήκη 

Γύψος

Το μυστικό (πριν 1927)

Εθνική Γλυπτοθήκη, Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή

Πρόπλασμα - Γύψος βαμμένος 

Ο θεριστής (1924-30)

Εθνική Γλυπτοθήκη, Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή

Πηλός

Οιδίπους και Αντιγόνη (1930)

Οιδίπους και Αντιγόνη (1930)

Αφροδίτη (1931)

Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου

Γύψος

Αναπαυόμενη (1931)

Εθνική Γλυπτοθήκη, Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή

Γύψος 

Αναπαυόμενη

Αναπαυόμενη (1931)

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Αρχάγγελος (1931)

Εθνική Γλυπτοθήκη

Γύψος 

Λεπτομέρεια

Μήδεια ΙΙ (1931)

Η πεντάμορφη (1932)

Ερμής, Πήγασος και Αφροδίτη (1933)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Γύψος

Μήδεια III (1933)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή

Γύψος   

Σκέψη (1933)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Γύψος

Κυνηγός (1933)

Εθνική Γλυπτοθήκη,  Άλσος Ελληνικού Στρατού, Γουδή 

Πρόπλασμα - Γύψος 

Κυνηγός (1933)

Πρόπλασμα - Γύψος 

Σάτυρος και Έρωτας ΧΙ (1933)

Θαλάσσιος ίππος και Νηρηίδες (1934)

Εθνική Γλυπτοθήκη

Γύψος 

Μικρή αναπαυόμενη (1935)

Εθνική Γλυπτοθήκη

Γύψος

Η αγαπημένη μου ανεψιά Ειρήνη (1935)

Γύψος

Ευαγγελισμός (1936)

Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού

Κόρη με το τριαντάφυλλο (1937)

Άνοιξη (1937)

Γύψος

Εθνική Γλυπτοθήκη

Μέγας Αλέξανδρος και Αγία Βαρβάρα 

Εθνική Γλυπτοθήκη

Πηλός

Εθνική Γλυπτοθήκη

Στο πατρικό σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά, στο χωριό Πύργος Τήνου, λειτουργεί Μουσείο.

Εκτίθενται έργα του καλλιτέχνη, το εργαστήριο και εργαλεία που χρησιμοποιούσε, προσωπικά του αντικείμενα, σχέδια, φωτογραφίες κλπ.

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Λεπτομέρεια από "Όρθια Κόρη"

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Ανάγλυφο κόρης

Σπίτι, Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Το εργαστήριο στο πατρικό σπίτι 

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Σπίτι - Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Άγγελος καθιστός (1930)

Άγγελος (1933)

Αθηνά πρόμαχος

Το παραμύθι της πεντάμορφης

Ζευγάρι που χορεύει

Μήδεια (πριν 1938)

Στο εργαστήριό του στην Αθήνα

Προτομή στο Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά στο χωριό Πύργος στην Τήνο

Μαρμάρινη προτομή Γαννούλη Χαλεπά (1972)

Γλυπτό της Λουκίας Γεωργαντή (1919-2001)

Πλατεία Παπαλουκά στα Πατήσια Αθηνών