Φειδίας - Phidias

Ο σπουδαίος Αθηναίος γλύπτης, ζωγράφος και αρχιτέκτονας Φειδίας έζησε τον 5ο αιώνας π.Χ. και ήταν γιός του Χαρμίδη.

Δάσκαλός του υπήρξε ο Ηγίας και ο Αργείος γλύπτης Αγελάδας.

Αν και ήταν παραγωγικότατος δεν υπάρχουν πρωτότυπα έργα που να του αποδοθούν με βεβαιότητα. 

Υπάρχουν αντίγραφα ρωμαϊκά και άλλα με διαφορετικό βαθμό πιστότητας.

Έργο του ήταν ένα τεράστιο χάλκινο άγαλμα με την Αθηνά πρόμαχο ανάμεσα στο Ερεχθείο και τα Προπύλαια.

Κατά τον περιηγητή Παυσανία η κορυφή του αγάλματος τον 2ο αιώνα μ.Χ. ήταν ορατή από το Σούνιο.

Ο Περικλής ανέθεσε στον Φειδία την επιστασία της ανοικοδόμησης και διακόσμηση των ναών της Ακρόπολης και ειδικά του Παρθενώνα.

Το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου που τοποθετήθηκε στο σηκό του Παρθενώνα (446-438 π.Χ), 

είχε 12 μέτρα ύψος και περίπου 1400 κιλά χρυσάφι αρκετό έβενο.

Σχεδίασε τα θέματα για τις μετόπες, τις ζωφόρους και τα αετώματα του Παρθενώνα.

Τα προπλάσματα των επί μέρους θεμάτων έγιναν από τον ίδιο.

Κάποια λίγα μαρμάρινα γλυπτά βγήκαν από τα χέρια του.

Εργάστηκαν πλήθος καλλιτεχνών υπό την εποπτεία των στενών συνεργατών του Αλκαμένη και Αγοράκριτου.

Όλα τα γλυπτά πραγματοποιήθηκαν από πεντελικό μάρμαρο και μεταλλικά εξαρτήματα και χρώματα.

  

Το άγαλμα του Ολυμπίου Διός (435 π.Χ.) Ήταν ένα χρυσελεφάντινο γλυπτό 13 μέτρα ύψος.

Στο δεξί του χέρι κρατούσε ένα άγαλμα της θεάς Νίκης και στο αριστερό το σκήπτρο του.

Τοποθετήθηκε στο σηκό του Ναού του Διός στην Ολυμπία Ηλίας.

Το τεράστιο άγαλμα του Δία στην Ολυμπία ήταν ένα από τα Εφτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου.

Στους Δελφούς δημιούργησε ορειχάλκινο σύμπλεγμα με αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς.

Αθηνά Παρθένος 

Το αντίγραφο ονομάστηκε και Αθηνά Βαρβακείου επειδή βρέθηκε κοντά στη Βαρβάκειο Σχολή στην Αθήνα το 1880.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Αθηνά Παρθένος 

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Αθηνά Παρθένος με αναπαράσταση του Παρθενώνα 

Alan LeQuire (1990)

Πάρκο στην πόλη Νάσβιλ στην πολιτεία Τενεσί των Η.Π.Α.

Αθηνά Παρθένος με αναπαράσταση του Παρθενώνα 

Alan LeQuire (1990)

Πάρκο στην πόλη Νάσβιλ στην πολιτεία Τενεσί των Η.Π.Α.

Αθηνά Παρθένος, πίσω όψη

Alan LeQuire (1990)

Πάρκο στην πόλη Νάσβιλ στην πολιτεία Τενεσί των Η.Π.Α.

Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

Αθηνά Παρθένος 

Ρωμαϊκό αντίγραφο από πρωτότυπο του Φειδία 

Μουσείο Λούβρου

Λεπτομέρεια 

***

Αναπαράσταση γλυπτών Ανατολικού Αετώματος Παρθενώνα

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα

Λεπτομέρεια, η γέννηση της Αθηνάς

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Διώνη και η κόρη της Αφροδίτη

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο  

Διώνη και η κόρη της Αφροδίτη

Αντίγραφο του αυθεντικού που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα

Καθήμενοι, Περσεφόνη και Δήμητρα, όρθια πιθανόν η Ήβη 

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο  

Εστία (447-433 π.Χ.)

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Κεφαλή από άλογο της Σελίνης 

Ανατολικό Αέτωμα Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

 

Αναπαράσταση Δυτικού Αετώματος Παρθενώνα 

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα 

Λεπτομέρεια, η διαμάχη Αθηνάς και Ποσειδώνα για το όνομα και την προστασία της πόλης των Αθηνών

Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα

Κέκροπας και η κόρη του Πάνδροσος 

Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα 

 Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα 

Θραύσματα από Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα 

Βρετανικό Μουσείο 

Θραύσματα από Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο 

Ποτάμιος Θεός, πιθανόν ο Ιλισός (438-432 π. Χ.) 

Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα 

Βρετανικό Μουσείο 

Ίριδα 

Δυτικό Αέτωμα Παρθενώνα 

Βρετανικό Μουσείο 

 

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Ζωφόρος Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο 

Δυο ιππείς ετοιμάζονται για να ιππεύσουν για την πομπή 

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Ιππείς

Ζωφόρος Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Λεπτομέρεια

Πομπή ιππέων

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Πομπή ιππέων

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Πομπή ιππέων

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Πομπή ιππέων

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Νέοι άνδρες σε άλογα (447-433 π.Χ.)

Βόρεια Ζωφόρος 

Πινακοθήκη Κλασικής Τέχνης στην πόλη Hostinne στην Τσεχία

Έφιπποι στην πομπή

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Ηνίοχος 

Βόρεια Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Έφιπποι στην πομπή

Δυτική Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Ιππείς

Ζωφόρος Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Πομπή

Ζωφόρος Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα 

Ζώα για την θυσία 

Ζωφόρος Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Ζώα για την θυσία

Ζωφόρος Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα 

Ποσειδώνας, Απόλλων και Αφροδίτη

Ανατολική Ζωφόρος

Μουσείο Hallwyl στη Στοκχόλμη  

Γυναίκες ικέτες και στρατηγοί η ήρωες (447-433 π.Χ.)

Ανατολική Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Κορίτσια μεταφέρουν θυμιατήριο και τα αναγκαία για την σπονδή (447-433 π.Χ.)

Ανατολική Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Νεροφόρες (440-132 π.Χ.)

Ζωφόρος Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα

Δυο κορίτσια μεταφέρουν απαραίτητα, η Ιέρεια της Αθηνάς και ο Άρχων Βασιλιάς παραλαμβάνει το Πέπλο 

Ανατολική Ζωφόρος 

 Βρετανικό Μουσείο

Εργαστίνες

Ζωφόρος Παρθενώνα

Μουσείο Λούβρου

Αντίγραφο από Ζωφόρο Παρθενώνα

Βαλένθια Ισπανίας

Πάλη Κενταύρου και Λαπίθη

 Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Πάλη Κενταύρου και Λαπίθη 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Μουσείο Ακρόπολης στην Αθήνα

Λαπίθης πολεμά Κένταυρο 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Λαπίθης πολεμά Κένταυρο (447-433 π.Χ.) 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Λαπίθης πολεμά Κένταυρο (447-433 π.Χ.)

 Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Κένταυρος και Λαπίθης 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο 

Κένταυρος και Λαπίθης 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο 

Μάχη Κενταύρου και Λαπίθη

 Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο 

Λαπίθης πολεμά Κένταυρο (447-433 π.Χ.) 

Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Βρετανικό Μουσείο

Κένταυρος βιάζει γυναίκα Λαπιθών

 Νότια Μετόπη Παρθενώνα

Μουσείο Λούβρου  

***

Άγαλμα του Ολυμπίου Διός (435 π.Χ.)

Ρωμαϊκό Άγαλμα από μάρμαρο και μπρούτζο πιθανώς εμπνευσμένο από το άγαλμα του Φειδία (1ος αιώνας μ.Χ.)

Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη

***

Αθηνά Λημνία 

Η Αθηνά από τη Λήμνο ήταν ένα ορειχάλκινο άγαλμα της Αθηνάς (2ο μισό του 5ου αιώνα π.Χ.)

Ήταν δώρο που έκαναν Αθηναίοι κληρούχοι που ζούσαν στη Λήμνο προς την Αθήνα.

Από περιγραφές τοποθετήθηκε στα Προπύλαια της Ακρόπολης.

Αθηνά Λημνία 

Γύψος 

Πινακοθήκη Κλασικής Τέχνης στην πόλη Hostinne Τσεχίας

Αθηνά Λημνία 

Γύψος 

Πινακοθήκη Κλασικής Τέχνης στην πόλη Hostinne Τσεχίας

Λεπτομέρεια από Αθηνά Λημνία 

Γύψινο εκμαγείο στο Μουσείο Πούσκιν στη Μόσχα 

 

Αθηνά Λημνία 

Μουσείο Ακαδημαϊκής Τέχνης στη Βόννη 

Αθηνά Λημνία 

Βοτανικός Κήπος στην Κοπεγχάγη  

Κεφαλή Αθηνάς από τη Λήμνο 

Αρχαιολογικό Μουσείο Μπολόνιας 

Λεπτομέρεια από κεφαλή Αθηνάς από τη Λήμνο 

Αρχαιολογικό Μουσείο Μπολόνιας 

Κεφαλή Αθηνάς από τη Λήμνο 

Γύψος 

Βίλλα Nichesola Conforti στη Βερόνα 

Κεφαλή Αθηνάς από τη Λήμνο 

Βίλλα Nichesola Conforti στη Βερόνα 

***

Κεφάλι Απόλλωνα

Ρωμαϊκό αντίγραφο (2ος αιώνας μ.Χ.) που βρέθηκε στην Αθήνα.

Αντίγραφο από χάλκινο γλυπτό του Φειδία Απόλλων Παρνόπιος (450 π.Χ.)

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας 

Κεφάλι Απόλλωνα

Ρωμαϊκό αντίγραφο (2ος αιώνας μ.Χ.) που βρέθηκε στην Αθήνα.

Αντίγραφο από χάλκινο γλυπτό του Φειδία Απόλλων Παρνόπιος (450 π.Χ.)

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας 

Απόλλων Kassel 

Αντίγραφο από χάλκινο γλυπτό του Φειδία 

Βρέθηκε στην στην πόλη Kassel Γερμανίας

Μουσείο Λούβρου

Απόλλων Kassel 

Αντίγραφο από χάλκινο γλυπτό του Φειδία 

Βρέθηκε στην στην πόλη Kassel Γερμανίας

Μουσείο Λούβρου

Ήρα Μπαρμπερίνι 

Ρωμαϊκό αντίγραφο από Ελληνικό πρωτότυπο της Σχολής του Φειδία 

Βρέθηκε σε ανασκαφές του καρδινάλιου Φραντσέσκο Μπαρμπερίνι τον 17ο αιώνα, στο λόφο Βιμινάλ της Ρώμης 

Μουσείο Πίου και Κλήμη στο Βατικανό 

Ήρα Μπαρμπερίνι 

Αντίγραφο στο Μουσείο Πούσκιν στη Μόσχα 

Κεφαλή Αθηνάς

Αντίγραφο Ρωμαϊκής εποχής (2ος αιώνας μ.Χ.) από τεράστιο πρωτότυπο γλυπτό του Φειδία.

Βρέθηκε στο λόφο της Πνύκας στη Αθήνα

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας

Απόλλων

Ρωμαϊκό αντίγραφο από πρωτότυπο του Φειδία 

Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο στη Ρώμη - Παλάτσο Μάσιμο

Απόλλων

Ρωμαϊκό αντίγραφο από πρωτότυπο του Φειδία 

Εθνικό Ρωμαϊκό Μουσείο στη Ρώμη - Παλάτσο Μάσιμο

Πληγωμένη Αμαζόνα

Πληγωμένη Αμαζόνα

Ρωμαϊκό αντίγραφο από πρωτότυπο του Φειδία (430 π.Χ.), βρέθηκε στην πόλη Τίβολι Ιταλίας

Πινακοθήκη Κλασικής Τέχνης στην πόλη Hostinne στην Τσεχία

Πληγωμένη Αμαζόνα

Αντίγραφο από πρωτότυπο του Φειδία 

Μουσεία Καπιτωλίου στη Ρώμη

Ασκληπιός 

Αντίγραφο από πρωτότυπου του Φειδία ή του Αλκαμένη 

Μουσείο Centrale Montemartini στη Ρώμη

Μέδουσα από την ασπίδα της Αθηνάς

Ρωμαϊκό αντίγραφο φέρεται από πρωτότυπο του Φειδία

Γλυπτοθήκη Μονάχου

***

Φειδίας

Αιμέ Μιλέ (1889)

Κήποι Λουξεμβούργου στο Παρίσι 

Φειδίας

Αιμέ Μιλέ (1889)

Κήποι Λουξεμβούργου στο Παρίσι 

Πολύκλειτος και Φειδίας 

Γλυπτά του Vincenz Pilz (1816-1896)

Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη 

Πολύκλειτος  

Γλυπτό του Vincenz Pilz (1816-1896)

Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη

Ημικύκλιο Καλών Τεχνών στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι 

Στο κέντρο ο Ικτίνος, ο Απελλής και ο Φειδίας 

Paul Delaroch (1841-42)

Λεπτομέρεια, στο κέντρο ο Ικτίνος, ο Απελλής και ο Φειδίας 

Ο Φειδίας παρουσιάζει τη ζωφόρο του Παρθενώνα στον Περικλή, την Ασπασία και άλλους

Λώρενς Άλμα Τάντεμα (1868)

Μουσείο Μπέρμιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο