Άρτεμις - Artemis

Η θεά Άρτεμις ήταν κόρη του Δία και της Λητούς.
Η Λητώ για να κρύψει από την Ήρα την κανονική σύζυγο του Δία, τον καρπό της με τον Δία κατέφυγε στη Δήλο.
Η έγκυος Λητώ, μετά από ταλαιπωρίες και με την βοήθεια των γυναικείων θεοτήτων, εκτός βέβαια της Ήρας, έφερε στον κόσμο δύο πανέμορφα μωρά, πρώτα την Άρτεμη και μετά τον δίδυμο αδελφό της Απόλλωνα.

 Γέννηση της Άρτεμης και του Απόλλωνα στην Δήλο

Τζούλιο Ρομάνο (1530-40)

Βασιλική Συλλογή Ηνωμένου Βασιλείου - Κάστρο Windsor 

Η Λητώ με τα μωρά της Απόλλων και Άρτεμη

Ουίλιαμ Χένρι Ράινχαρτ (1874)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Λεπτομέρεια

Ο Δίας, που από ψηλά  βλέπει τα πάντα, γοητεύεται από την Άρτεμη βρέφος, 

βλέποντας την  να βοηθά την εξουθενωμένη μητέρα της, να ξεγεννήσει και το δεύτερο παιδί.

Ο Δίας σίγουρα την θαύμαζε αλλά και οι υπόλοιποι θεοί ήταν γοητευμένοι με την ομορφιά της,

 το γούστο της, την ευστροφία της αλλά και την αποφασιστικότητά της.

Όταν ο Δίας την κάλεσε για να της ικανοποιήσει κάθε της επιθυμία, η Άρτεμη του ζήτησε αιώνια παρθενία και αγνότητα,

 όχι μόνο για τον εαυτό της αλλά και για τις Νύμφες που πάντα θα την συνόδευαν αλλά και για όσους θα την τιμούσαν.

Οι μυθοθρησκευτικές αντιφάσεις και εδώ παρούσες για την Θεά του κυνηγιού, των αγρίων ζώων, των δασών αλλά και των νέων και του τοκετού.

Έχει θεωρηθεί και σαν Θεά της Σελήνης.

Σύμβολα που την συνοδεύουν είναι το τόξο, ένα ελάφι και η ημισέληνος.

Η Θεά αδιαφορώντας για τις συνήθειες των άλλων θεών και ανθρώπων έκανε σπίτι της την φύση,

 τις ραχούλες, τα λαγκάδια, τις πηγές και τα βουνά πάντα μαζί με τις Νύμφες. 

Nύμφες 

 Μπουγκερώ  (1878)

Μουσείο Haggin στην πόλη Στόκτον της Καλιφόρνιας

                                                                             

Νύμφες και ένας Σάτυρος 

 Μπουγκερώ (1873)

Ινστιτούτο Τέχνης Κλαρκ στη Μασαχουσέτη

Σάτυροι αιφνιδιάζουν Άρτεμη και Νύμφες 

 Ρούμπενς (1639-40)

Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη

Λεπτομέρεια

Πάντα στο χέρι της κρατούσε το τόξο της, το οποίο και χειριζόταν θεϊκά αμείλικτα φορές και σαν τιμωρός.

Όταν ο Ακταίων ψάχνοντας κατακαλόκαιρο νερό για να ξεδιψάσει έτυχε να την δει γυμνή την ώρα που έκανε το μπάνιο της,

για την ύβρη, τον μεταμόρφωσε σε ελάφι και έβαλε τα σκυλιά που την συνόδευαν να τον κατασπαράξουν.

Ο θάνατος του Ακταίωνα

Ελληνικός κρατήρας (470 π.Χ.)

Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστόνης

 Η Άρτεμις στο λουτρό της και ο Ακταίων 

 Τιτσιάνο (1556-59)

Εθνική Πινακοθήκη Σκωτίας στο Εδιμβούργο

  Άρτεμις και Ακταίων 

 Παλάτι στην Καζέρτα της Νάπολης 

Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

 Άρτεμις και Ακταίων 

Giuseppe Cesari (1603-06)

Μουσείο Καλών Τεχνών Βουδαπέστης

Η Άρτεμις μεταμορφώνει τον Ακταίωνα σε ελάφι

Χέντρικ βαν Μπάλεν (1605)

Μουσείο Καλών Τεχνών Βουδαπέστης

 Άρτεμις και Ακταίων 

Γιαν Τίλενς και Χέντρικ φαν Μπάλεν (1600-25)

Μουσείο Κάσελ Γερμανίας

 Άρτεμις και Ακταίων 

 Φραντσέσκο Αλμπάνι (1625-30)

Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων στη Δρέσδη

 Άρτεμις και Ακταίων 

 Γιάκοπ Γιόρντενς (1640)

Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων στη Δρέσδη

Η αντιγραφή "Ο θάνατος του Ακταίων" του Τιτσιάνο 

Γιάννης Τσαρούχης (1971)

Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη στο Μαρούσι

Άρτεμις και Ακταίων 

 Ζαν-Μπατίστ Καμίλ Κορό (1836)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

 Άρτεμις και Ακταίων 

 Eυγένιος Ντελακρουά  (1856-63)

Μουσείο Τέχνης του Σάο Πάολο

Ο Ακταίων θύμα από τα σκυλιά της Αρτέμιδος 

Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1972)

Μουσείο Μπενάκη

Ο Ωρίων ήταν ένας όμορφος πανύψηλος ρωμαλέος νέος και επιδέξιος κυνηγός.

Ο μύθος θέλει διάφορες εκδοχές για το πως το βέλος της Θεάς σκότωσε τον Ωρίωνα

Ο Ωρίων και η Άρτεμις ήταν ερωτευμένοι.

Αυτό όμως δεν άρεσε στον αδελφό της Απόλλωνα.

Δεν δεχόταν με τίποτα δεσμό μιας Θεάς με έναν θνητό.

Ο Απόλλων σκαρφίστηκε κάτι για να τελειώσει αυτή η σχέση.

Έδειξε στην αδελφή του μια μακρινή κουκκίδα στον ορίζοντα της θάλασσας.

Ο Απόλλων μόνο ήξερε ότι αυτή η μικρή κουκκίδα ήταν ο αγαπημένος της αδελφής του.

Η Άρτεμις για να δείξει την απαράμιλλη της τέχνη στην τοξοβολία πέτυχε κέντρο αγνοώντας τι στοχεύει.

Όταν τα κύματα ξέβρασαν το νεκρό σώμα του η θλιμμένη απαρηγόρητη Άρτεμις 

ζήτησε από τον πατέρα της Δία να τοποθετήσει το σώμα του Ωρίωνα ανάμεσα στα αστέρια.

Η Άρτεμις πενθεί για τον θάνατο του Ωρίωνα

 Etienne Delaune (1547-48)

Εθνική Πινακοθήκη Ουάσινγκτον DC

Ωρίων και Άρτεμις

Χαρακτικό του Etienne Delaune (1519-1583)

Εθνική Πινακοθήκη Ουάσινγκτον DC

Ωρίων και Άρτεμις

Χαλκογραφία του Jacques Bellange (1576-1616)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Η Άρτεμις δίπλα στον νεκρό Ωρίωνα.

Daniel Seiter (1685)

Μουσείο Λούβρου

Ο Ωρίων ερωτεύτηκε τη Νύμφη Μερόπη.

 Επειδή με το καλό δεν κατάφερνε να την κάνει δική του την απήγαγε. 

Ο πατέρας της Οινοπίων εξοργίστηκε  και τον τύφλωσε.

Απελπισμένος και τυφλός ο Ωρίων περιπλανιόταν ώσπου τον είδε ο Ήφαιστος και αποφάσισε να τον βοηθήσει.

Έστειλε τον υπηρέτη του Κηδαλίωνα ο οποίος ανέβηκε στην πλάτη του και τον οδήγησε στην κατοικία του Ήλιου και της Ηούς.

Η Ηώ συγκινήθηκε και τα δάκρυά της ως πρωινή δροσιά επανάφεραν την όραση του.

Ο Ωρίων βλέποντας επιτέλους ερωτεύτηκε την Ηώ.

Αυτό εξόργισε τους Θεούς και αμέσως έδωσαν εντολή στην Άρτεμη να τον σκοτώσει.

Κρήνη του Ωρίωνα 

Giovanni Angelo Montorsoli (1553)

Μεσσήνη Ιταλίας

Ωρίων και Άρτεμις - Τοπίο  με τον τυφλό Ωρίωνα 

  Νικολά Πουσέν (1660-64)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Ωρίων και Άρτεμις

Μουσείο Καλών Τεχνών Βουδαπέστης

Η νύμφη Καλλιστώ που την συνόδευε, είχε καλλίτερη τύχη και παρά τρίχα ξέφυγε από τα βέλη της, όταν έχασε την αγνότητά της, 

μιας και την αποπλάνησε ο Δίας και πλέον η εγκυμοσύνη της δεν κρυβόταν από τις υπόλοιπες νύμφες και την Θεά.

O Δίας για να ξεγελάσει και να πλησιάσει την Καλλιστώ είχε  μεταμορφωθεί ως Θεά Άρτεμις.

Άρτεμις και Καλλιστώ  

 Τιτσιάνο (1556-59)

Εθνική Πινακοθήκη Σκωτίας στο Εδιμβούργο

Ο Δίας μεταμορφωμένος σε Άρτεμη και Καλλιστώ

 Ρούμπενς (1613)

Μουσείο στην πόλη Κάσσελ Γερμανίας

 Άρτεμις και Καλλιστώ 

 Ρούμπενς (1639)

Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη

O Δίας μεταμορφωμένος σε θεά Άρτεμη και η Καλλιστώ

Federico Cervelli (1625-1700)

Εθνικό Μουσείο Πολωνίας στη Βαρσοβία

Άρτεμις και Καλλιστώ 

 Σεμπαστιάνο Ρίτσι (1712-16)

Πινακοθήκη Ακαδημίας Βενετίας

O Δίας μεταμορφωμένος σε θεά Άρτεμη και η Καλλιστώ

Φρανσουά Μπουσέ (1744)

Μουσείο Πούσκιν στη Μόσχα

O Δίας μεταμορφωμένος σε θεά Άρτεμη και η Καλλιστώ

Φρανσουά Μπουσέ (1759)

Μουσείο Τέχνης Nelson Atkins στο Κάνσας του Μιζούρι

O Δίας μεταμορφωμένος σε θεά Άρτεμη και η Καλλιστώ

Φρανσουά Μπουσέ (1763)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Ο Ενδυμίων ήταν ένας νεαρός  βοσκός με απαράμιλλη ομορφιά.

Η Σελήνη στον καθημερινό νυχτερινό περίπατο της βλέπει τον Ενδυμίωνα και γοητεύεται.

 Τον πλησιάζει, η συνεύρεση και ότι έγινε γοητεύει ακόμα περισσότερο την Σελήνη

 Μη θέλοντας να χάσει την συντροφιά του, με την ομορφιά του χωρίς την φθορά του χρόνου,

 βάζει λυτούς και δεμένους να πείσουν τον Δία να του δώσει τον αιώνιο ύπνο για να μην γεράσει ποτέ.

Ο Δίας πραγματοποιεί την επιθυμία της και έτσι ο Ενδυμίων πέφτει στον αγέραστο ύπνο.

  Έτσι κάθε βράδυ η Σελήνη περνώντας, έσμιγε με τον πάντα νέο Ενδυμίωνα.

Ο μύθος θέλει 50 κόρες να είναι μέχρι τώρα καρπός της συνεύρεσης.

Η Σελήνη ταυτίζεται με την Άρτεμη.

Η Άρτεμις βλέποντας τον Ενδυμίωνα

Μουσεία Βατικανού

Άρτεμις και Ενδυμίων 

 Walter Crane (1845-1915)

Ακουαρέλα και γκουάς

 Άρτεμις και Ενδυμίων 

Ζαν Ονορέ Φραγκονάρ (1753)

   Άρτεμις και Ενδυμίων 

 Νικολά Πουσέν (1630) 

Ινστιτούτο Τεχνών του Ντιτρόιτ 

  

Ο μύθος θέλει την Θεά να είναι πανταχού παρούσα.

Ο πόλεμος της Τροίας την βρίσκει στο πλευρό των Τρώων πριν ακόμα ξεκινήσει ο πόλεμος.

Είχε τους λόγους της η Θεά μιας και ο Αγαμέμνονας σ'ένα  άλσος αφιερωμένο στην Άρτεμη σκότωσε ένα ιερό ελάφι.

Η οργή της Θεάς για τον Αγαμέμνονα έφερε άπνοια και τα ετοιμοπόλεμα πλοία μέναν δεμένα στο λιμάνι της Αυλίδας

 και μόνο η θυσία της Ιφιγένειας, κόρης του Αγαμέμνονα, μαζί με την εκτόνωση της οργής  θα έφερνε και τον ούριο άνεμο.

Η Θεά όμως την ύστατη στιγμή της μυθικής ανθρωποθυσίας,

 σώζει την Ιφιγένεια προσφέροντας  για θυσία ένα ελάφι και επιτέλους φυσάει ο ούριος άνεμος.

                                                                      

 Η  Θεά σώζει την Ιφιγένεια, πρωτότυπο

Νέα γλυπτοθήκη του Κάρλσμπεργκ στην Κοπεγχάγη της Δανίας

   Η  Θεά σώζει την Ιφιγένεια  (Αντίγραφο)

 H θυσία της Ιφιγένειας 

Φρανσουά Περιέ (1632-33)

Μουσείο Καλών Τεχνών της Ντιζόν στη Γαλλία

 H θυσία της Ιφιγένειας 

 Francis Frontabasso (1749)

  Η θυσία της Ιφιγένειας  

 Τιέπολο (1744-50)

Αίθουσα Τέχνης στο Αμβούργο

Αίθουσα υποδοχής στη Βίλα Βαλμαράνα στη Βιτσέντζα Ιταλίας

  Η θυσία της Ιφιγένειας  

 Τιέπολο (1757)

 Βίλα Βαλμαράνα στη Βιτσέντζα Ιταλίας

Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

 Η θυσία της Ιφιγένειας  

 Τιέπολο (1760)

Ανάκτορο Βαϊμάρης

 Η θυσία της Ιφιγένειας 

 Τιέπολο (1770)

Συλλογή Contessa Giustinian στη Βενετία

******

Δίας, Λητώ, Απόλλων και Άρτεμις

Αναθηματικό μαρμάρινο ανάγλυφο (420-410 π.Χ.)

Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας στην Αττική 

Άρτεμις

Μαρμάρινη Ρωμαϊκή προτομή αντίγραφο Ελληνικού πρωτοτύπου (4ος αιώνας π.Χ.)

Το πρωτότυπο είναι από τη Σχολή Πραξιτέλη 

Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη

Άρτεμις

Μαρμάρινη Ρωμαϊκή προτομή αντίγραφο Ελληνικού πρωτοτύπου (4ος αιώνας π.Χ.)

Το πρωτότυπο είναι από τη Σχολή Πραξιτέλη 

Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη

Η Άρτεμις στη Γιγαντομαχία

Ανάγλυφο από βωμό στην Πέργαμο (350 π.Χ.)

Μουσείο Περγάμου στο Νησί των Μουσείων στο Βερολίνο

                                                                   

Άρτεμις των Βερσαλλιών

Ρωμαϊκό αντίγραφο (1ος-2ος αιώνας μ.Χ.). Το Ελληνικό πρωτότυπο ήταν του Λεωχάρη (325 π.Χ.)

Μουσείο Λούβρου

Λεπτομέρεια

Άρτεμις και ελάφι

(2ος αιώνας π.Χ.)

Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου 

Κρήνη της Αρτέμιδος

Ανώνυμος γλύπτης (1549)

Μουσείο Λούβρου

Άρτεμις κυνηγός

Martin Desjardins (1674)

Πάρκο στο Ανάκτορο Βερσαλλιών Γαλλίας

Άρτεμις κυνηγός

Martin Desjardins (1674)

Πάρκο στο Ανάκτορο Βερσαλλιών Γαλλίας

Η Άρτεμις ως κυνηγός

Μπερναρντίνο Καμέττι (1717-20)

Μουσείο Μπόντε στο Βερολίνο

Λεπτομέρεια

 Άρτεμις

Ανώνυμος γλύπτης (18ος αιώνας)

Μουσεία Βατικανού

Άρτεμις

Giovanni Benzoni (1809-1873)

Μουσείο Ερμιτάζ

Συντριβάνι της Αρτέμιδος

Γλυπτό της Countess Feodora Gleichen (1906)

Χάιντ Παρκ στο Λονδίνο

Συντριβάνι της Αρτέμιδος

Γλυπτό της Countess Feodora Gleichen (1906)

Χάιντ Παρκ στο Λονδίνο

 Άρτεμις

Γλυπτό της Countess Feodora Gleichen (1906)

Χάιντ Παρκ στο Λονδίνο

Κρήνη της Αρτέμιδος

Giulio Moschetti (1907) 

 Πλατεία Αρχιμήδη στην Ορτυγία Σικελίας

Κρήνη της Αρτέμιδος

Giulio Moschetti (1907) 

 Πλατεία Αρχιμήδη στην Ορτυγία Σικελίας

Άρτεμις

Γλυπτό του Reinhold Felderhoff (1865-1919)

Νησί των Μουσείων στο Βερολίνο

 Τέλλερβο , η αντίστοιχη θεότητα στη Φινλανδική μυθολογία

Γλυπτό του Yrjo Liipola (1928)

Πάρκο Kolmikulma στο Ελσίνκι, ονομάζετε και Πάρκο της Αρτέμιδος  

Συντριβάνι της Αρτέμιδος 

Γλυπτό του Estcourt James Clack (1951)

Πράσινο Πάρκο στο Λονδίνο

 Άρτεμις 

Γλυπτό του Estcourt James Clack (1951)

Πράσινο Πάρκο στο Λονδίνο

Η Άρτεμις νέα

Μπρούτζινο γλυπτό της Anna Hyatt Huntington (1876-1973) 

Μουσείο Τέχνης του Σαν Ντιέγκο Καλιφόρνιας

Η Άρτεμις κυνηγός

 Anna Hyatt Huntington (1876-1973)

Πανεπιστήμιο Συρακουσών στη Νέα Υόρκη

Η Άρτεμις κυνηγός

 Anna Hyatt Huntington (1876-1973)

Η Άρτεμις κυνηγός

 Anna Hyatt Huntington (1876-1973)

Βοτανικός Κήπος στη Νότια Καρολίνα

Η Άρτεμις κυνηγός

 Anna Hyatt Huntington (1876-1973)

Βοτανικός Κήπος στη Νότια Καρολίνα

Η Άρτεμις κυνηγός

 Anna Hyatt Huntington (1876-1973)

Κήπος Μουσείου Cumner στην πόλη Τζάκσονβιλ Φλόριντας

Συντριβάνι της Αρτέμιδος 

Μέξικο Σίτι στο Μεξικό 

Χάιντ Παρκ στο Σίδνεϊ Αυστραλίας

                                                                                                     

 H κρήνη της Αρτέμιδος 

Αδελφοί Francini (1603)

Ανάκτορο Φοντενεμπλό στη Γαλλία

Λεπτομέρεια

Λεπτομέρεια

 Άρτεμις των Βερσαλλιών

Χωριό Hermsdorf Spree στη Σαξονία

 Άρτεμις των Βερσαλλιών 

Πάρκο Sutro Heights στο Σαν Φρανσίσκο Καλιφόρνιας 

Λεπτομέρεια

 Άρτεμις των Βερσαλλιών

Δημόσιο πάρκο Μπράντφορντ στην Αγγλία

Άρτεμις των Βερσαλλιών

Βοτανικός Κήπος Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης

Άρτεμις

Ακαπούλκο 

Λεπτομέρεια

Άρτεμις ως κυνηγός

Τζοβάννι Πιέτρο Ριτσόλι ή Τζιαμπιετρίνο (1495-1549)

Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη

Η Άρτεμις επιστρέφει από το κυνήγι 

Άγνωστος - Σχολή Φοντενεμπλό (1550)

Μουσείο Λουβρου

Προσφορά στην Αρτέμιδα από τον Πάνα

Ανίμπαλε Καράτσι (1597-1602)

Παλάτσο Φαρνέζε στη Ρώμη

 Η Άρτεμις και Νύμφες αναχωρούν για κυνήγι

  Ρούμπενς (1610)

Μουσείο Τέχνης  Κλίβελαντ

 Η Άρτεμις επιστρέφοντας από το κυνήγι

  Ρούμπενς (1615)

Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων στη Δρέσδη

Σάτυροι κατασκοπεύουν Άρτεμη και Νύμφες 

 Ρούμπενς (1616)

Βρετανική Βασιλική Συλλογή 

Άρτεμις κυνηγός

Ρούμπενς (1617-20)

Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη

Οι ιστορίες με Ακταίων και Καλλιστώ 

Ρέμπραντ (1635)

Μουσείο Wasserburg Anholt στη Γερμανία

Άρτεμις κυνηγός

Οράτσιο Τζεντιλέσκι (1563-1639)

Μουσείο Τέχνης στη Νάντη Γαλλίας

Άρτεμις και Νύμφες κυνηγούν

  Ρούμπενς (1636-39) 

Ιδιωτική Συλλογή, έχει εκτεθεί στο Λούβρο

Η Άρτεμις με τη συντροφιά της

Γιοχάνες Βερμέερ (1655-56)

Μουσείο Μαουριτσχάους στη Χάγη  

Η Άρτεμις στο κυνήγι 

 Λούκα Τζορντάνο (1634-1705)

Μουσείο Λούβρου

Άρτεμις και Απόλλων 

Τιέπολο (1757)

Βίλα Βαλμαράνα στη Βιτσέντζα Ιταλίας

Λεπτομέρεια

Η Νταϊάνα του Πουατιέ επισκέπτεται το ατελιέ του Ζαν Γκουζόν 

Αλεξάντρ Εβαρίστ Φραγκονάρ (1830)

Μουσείο Λούβρου

                                                                                                         

Άρτεμις κυνηγός

Ρενουάρ (1867)

Εθνική Πινακοθήκη Ουάσιγκτον

Η Άρτεμις στο δάσος

Emile Levy (1883)

Ιδιωτική συλλογή

Άρτεμις 

 Σιμόν Βουέ (1637)

Παλάτι Χάμπτον Κορτ στον δήμο Ρίτσμοντ κοντά στο Λονδίνο 

 Άρτεμις και Έρωτας 

Πομπέο Μπατόνι (1761)

Μητροπολιτικό Μουσείο στη Νέα Υόρκη

                       

  Η Άρτεμις αναπαύεται μετά το μπάνιο

Φρανσουά Μπουσέ (1742) 

Μουσείο Λούβρου

Λεπτομέρεια

Άρτεμις 

 Charles Gleyre (1806-1874)

Άρτεμις 

 Edward Robert Hughes  (1898)

Άρτεμις ως κυνηγός

Guillaume Seignac (1870-1924)

Ιδιωτική συλλογή